Mevcut işinden ayrılıp hayalleri peşinden koşmak isteyen bankacılar, mezun olur olmaz kendi işini kurmak isteyen üniversite öğrencileri, Steve Jobs’un izinden gitmeyi düşleyen programcılar, mavi yakalılar, beyaz yakalılar ve yakasızlar… Televizyonda, üniversitelerde, sosyal medyada sıkça karşılaştığımız bu kavram, birçok genç için parıltılı bir ütopyayı temsil ediyor. 

“Sigortalı bir işe gir” diye direten annelerin, “devlete kapak at” diyen babaların ülkesinde girişimcilik gençler için göründüğü kadar kolay olmayabilir. “Devlete kapak atan Ruşen Amca’nın oğlu Sedat”ın hikayeleriyle büyüyen gençler arasında, o hikayelere kulak asmayan, kendi yolunu belirleyen ve o yolda karşısına çıkacak zorlukları, yolun sonunda bekleyen şey için sineye çeken kişilerden biri olabilirsiniz.

Girişimcilik serüvenine başlamadan önce doğru stratejiyi geliştirebilmek ve karşınıza çıkacak zorluklara önlemler alabilmek için bu alanı iyi tanımanızda yarar var. 

1. Bitmeyen Açlık

En basit şekilde tanımlarsak girişimci, bir ihtiyacı tanımlayan ve bu boşluğu doldurmak için herhangi bir alanda bir işe başlayan kişidir. Ancak bu genel tanım, bir insanı girişimci olarak geliştiren önemli karakter özellikleri hakkında pek bilgi vermez. Yani bir işe başlamak, tek başına sizi girişimci yapmaz. Bunun için başka bazı nitelikleri taşımanız veya edinmeniz gerekecektir.

Rachel’s Kitchen firmasının kurucusu ve sahibi Debbi Roxarzade’ye göre girişimcilik, “kilit bir soruna karşı yenilikçi bir çözüme doğru ısrarlı bir ilerlemedir. İşleri daha iyi hale getirmek için sürekli açlık duyma hissi ile işlerin nasıl olduğu ile asla tatmin olamayacağınız fikrinin karışımıdır.” 

Bir girişimcide bulunması gereken temel özelliklerin başında tatminsizlik hissi gelir. Bu, anlamsız ihtiraslarda ısrar değil, başarısızlığı kabullenmemek ve hemen ardından başarıya kilitlenmek demektir. Bir girişimci, bütün her şey yolunda gitse dahi uzaktaki hedefine kilitlenmiş durumdadır. Menzile kilitlenmiş bir füzeye yoldaki ufak tefek ağaçlar etki etmez.

2. Risk Tutkunluğu

Başarılı bir girişimci olmak için ardınızda başarısız girişimler biriktirmiş olmanız gerekir. Dünyadaki en görkemli mimari yapılar eski enkazlar üzerine kuruludur. Bir girişimci yaşadığı başarısızlıklardan ders çıkardığı gibi, bu olumsuz denemelerin ileride alacağı riskleri engellemesine izin vermez. Tersine, girişimci risklerin üzerine üzerine yürümekte uzmanlaşmış, başarısızlıklarından ders almayı öğrenmiş kişidir. 

Bir alanda parlak bir fikrinizin olması yetmez. Doymamalısınız. Bu da yeterli değil, korkmamalı ve risk almalısınız. Bu risk kendi sermayeniz üzerinden olacağı gibi başka sermaye kaynaklarına yönelmekte de gerekebilir. Fikrinizi hayata geçirebilmek adına bir melek yatırımcı veya ortak bulmak zorunda kalabilirsiniz. Bu durumda siz ve birlikte yürüyeceğiniz kişilerin risk yönetimi başarı ihtimalini belirleyecektir.

3. Liderlik

“Sigortalı işe giren” veya deyim yerindeyse “devlete kapak atmış” kişilerin büyük girişimci olabildiği bir dünyada yaşamıyoruz. Çünkü bu dünya, göz kamaştıran başarılar için uykusuz geceler, kan çanağına dönmüş gözler, bitmez tükenmez sabır ve çelik gibi bir irade istiyor. Böyle karakterdeki insanlar ise her toplumda azınlıkta kalıyor. Az sayıdaki kişilerden biriyseniz, yukarıda sayılan özellikleri taşıyorsanız, başarı canavarı sizden bir şey daha isteyecek: liderlik.

Girişimcinin, hedeflediği organizasyonu sıfırdan oluşturmak ve girişimin başarıyı yakalamak adına ekibi ile arasında sağlam ilişkiler geliştirmesi gerektiği için üst düzey insan kaynakları yönetimi niteliklerini taşıması gerekir. 

Ayrıca, girişimcinin, çalışanlarına ilham verebilecek bir lider olması, girişimi motive etmesi ve yönlendirmesi gerekir. Tüm bunları yapmak için vizyon sahibi ve misyon duygusu taşıyan bir lider haline gelmesi şarttır. Bu, liderlik özelliklerinin, niteliklerin, ekip kurma ve idare alanındaki yeteneklerin, bir girişimcide bulunması gereken ana noktalar olduğunu gösterir.

4. Doğru Yerde Bulunmak

En başarılı girişimler besleyici ekosistemlerde vücut bulur. Çevrenizin, bulunduğunuz iş ortamının ve sektörün sizi her anlamda besleyebiliyor oluşu, hayalinizdeki parlak fikirleri gerçekleşme imkanını artırır. Doğru ülkede doğmak pek çok zaman benzersiz avantajlar sağlar. “Amerikan Rüyası” olarak adlandırılan ekosistemde sıfırdan başlayarak zirveye ulaşmak teoride daha kolay görünür. Ancak bir girişimcide var olması gereken temel özelliklerin tümü yine bulunmalıdır. 

5. Mazeretsiz Yaşamak

Risk almanın olumlu karşılanmadığı ve başarısızlık haline tahammül gösterilmeyen bir çevrede veya ülkede hayatını sürdürmek girişimci için engeller getirebilir. Bulunduğunuz ülkedeki para ve başarı adına gereken insan sermayesi yetersiz olabilir. Fon bulmak, bürokrasiyle çalışmak ve çevresel faktörlerin uyumunu sağlamak başka ülkelerde çoğu zaman imkansız ya da zor olabilir. Ancak girişimcilik, tam da bu noktada, zorlukların baş gösterdiği ortamda gelişen açlık, risk tutkunluğu ve liderlikle ortaya çıkan bir olgudur.

“Sigortalı iş bulmak” gerçekten de sizin için en uygun yol olarak görünebilir. Sigortalı çalışanlar o zaman diliminde gerçekten daha iyi maddi şartlara sahip olabilir. Girişimcilik, mevcut şartları kabullenenlerin değil şartları değiştirerek yaşamı değiştirmeyi isteyenlerin mesleğidir. Bu yolda mazeret üretmeyi bırakmak, hatta “mazeret” sözcüğünü kişisel sözlüğünüzden çıkarmanız gerekecektir.

6. Aykırı Olmak

Her şeyi doğru yapsanız da hayat kısa vadede başarıyı garanti etmez. Ancak başarılı insanların ortak özellikleri çok çalışmaları, mazeret değil iş üretmeleri ve asla pes etmemeleridir. Bunlar, toplumun ortalamasının dışında olmak demektir. Çünkü sıradan işler yaparak sıra dışı eserler meydana getirmek mümkün değildir. 

Bir babanın çocuğu için önerdiği hayat yolu, güvenli, “garanti ücretli” ve “baş ağrısız” hazır kalıplar olabilir. Bu yol, birçok insan için cazip ve gerçekten de uygun olabilir. Ancak girişimcilik yolunu tercih eden sürünün aykırı üyeleri, karşılarına çıkacak zorluklara önceden rıza göstermiştir. Sadece bu tercihleri sebebiyle dahi aykırı olmayı, farklı olmayı, sıra dışı olmayı hayatlarının merkezine yerleştirmiştir. Gerek insan kaynakları yönetiminde gerek sermaye bulma süreçlerinde farklı yöntemler izlemek gerektiği bilincindedirler.